ประวัติ ระนาดเอก

ระนาดเอก เป็นเครื่องตีชนิดหนึ่งที่คนไทย วิวัฒนาการมาจากกรับ แต่เดิมคงใช้กรับสองอันตีเป็นจังหวะ ต่อมาก็เกิดความคิดว่า ถ้าเอากรับหลาย ๆ อันวางเรียงราดลงไป แล้วแก้ไขประดิษฐ์ให้มีขนาดลดหลั่นกัน แล้วทำรางรองอุ้มเสียง และใช้เชือกร้อยไม้กรับขนาดต่าง ๆ กันนั้นให้ติดกัน และขึงไว้บนรางใช้ไม้ตีให้เกิดเสียง นำตะกั่วผสมกับขี้ผึ้งมาถ่วงเสียงโดยนำมาติดหัวท้ายของไม้กรับนั้น ให้เกิดเสียงไพเราะยิ่งขึ้น เรียกไม้กรับที่ประดิษฐ์เป็นขนาดต่างๆกันนั้นว่า ลูกระนาด เรียกลูกระนาดที่ผูกติดกันเป็นแผ่นเดียวกันว่า ผืน ระนาดเอกใช้ในงานมงคล เป็นเครื่องดนตรีเป็นมงคลในบ้าน บรรเลงในวงปี่พาทย์และวงมโหรี โดยทำหน้าที่เป็นผู้นำวง

เครื่องดนตรีระนาดเอก ปรากฎมีทั้ง ของชวา ของมอญและของพม่า ซึ่งพม่าเรียกว่า ปัตตลาร์ และคำว่า ระนาด นั้นเป็นคำไทยแผลงหรือยืดเสียงมาจากคำว่า "ราด" ยังมีคำพูดกันมาจนติดปากว่า "ปี่พาทย์ ราด ตะโพน" และคำว่าราด ก็หมายความว่า วางเรียงแผ่ออกไป ทำให้กระจายออกไป กล่าวคือ กริยาที่เอาไม้กรับ หรือ ลูก ระนาด มาวางเรียงตามขนาดต่างๆ ลดหลั่นกันไปเช่นเดียวกับที่ เอาไม้ท่อนมาวางเรียงขวางเป็นทางเดิน ในที่ลุ่มหรือที่หล่ม ก็เรียกว่า ระนาด